نگاه مقایسه ای بین سازمان نظام مهندسی ساختمان و سازمان نظام پزشکی

در آستانه هشتمین انتخابات هیات مدیره نظام مهندسی ساختمان استان ها که در مهرماه برگزار خواهد شد به سراغ مقایسه این سازمان غیردولتی با سازمان نظام پزشکی کشور خواهیم رفت.

در سال های اخیر با توجه به مشکلاتی که در حوزه های کاری معیشتی برای جامعه مهندسی رخ داده است، بسیاری از مهندسان مدیران سازمان نظام مهندسی و وزارت راه و شهرسازی را با مدیران سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت مقایسه می کنند.

مهندسین با این قیاس انتظار دارند که عملکرد مدیران جامعه صنعت ساختمان، به مانند عملکرد مدیران جامعه پزشکی کشور باشد.

از طرفی گروهی از منتقدین به سازمان نظام مهندسی نیز، با اشاره به این موضوع که مگر سازمان نظام پزشکی کارها و بیماران را به پزشک ارجاع میدهد که از سازمان نظام مهندسی این انتظار می رود؟

با توجه به کشمکش های اخیر وزارت راه و شهرداری و مشکلات جامعه مهندسین امید است که به زودی شرایط کاری و معیشتی این گروه از افراد تحصیل کرده و دارای فن جامعه نیز به زودی برطرف گردد.

در همین خصوص ما در این مطلب به صورت اجمالی به بررسی ماهیت شکل گیری این دو سازمان می رویم و میزان مشارکت آنها در دوره ی پیشین انتخابات نظام پزشکی و نظام مهندسی را مرور می کنیم.

سازمان نظام پزشکی از ابتدا تاکنون:

با تصویب مجلس شورای ملی اولین قانون نظام‌پزشکی در سال 1339 هجری شمسی نوشته شد و به دنبال آن و بنا بر مقتضیات در 8 نوبت این قانون موردبازنگری قرار گرفته است که آخرین آن به تاریخ 16/8/1383 و تصویب نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام بر می‌گردد.

فعالیت رسمی نظام‌پزشکی در سال 1347و با برگزاری اولین دوره انتخابات هیات‌مدیره نظام‌پزشکی آغاز شد. تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی و در 4 دوره فعالیت نظام‌پزشکی به ترتیب منوچهر اقبال ( 2 دوره)، یحیی عدل و ملکی به ریاست این سازمان انتخاب شدند. پس از پیروزی انقلاب به ترتیب عباس شیبانی ( 60 تا 63) محمدعلی حفیظی (63 تا 65) هادی منافی ( 65 تا 70) ایرج فاضل ( 70 تا 75) سیدشهاب الدین صدر ( 75 تا 79) محمدرضا ظفرقندی( 79 تا 73 ) سیدشهاب الدین صدر ( 73 تا 91 دو دوره متوالی) و علیرضا زالی(92 تا 96) ریاست نظام‌پزشکی را بر عهده داشته‌اند.

البته در سال 1365 لایحه‌ای از سوی دولت تهیه شد که متعاقب آن بحث و کشمکش بر سر اختیارات و مسئولیت‌های نظام‌پزشکی ایجاد شد و برخی پزشکان لایحه پیشنهادی دولت را مغایر با استقلال صنفی نظام‌پزشکی می‌دانستند و درنهایت این اعتراضات هیات‌مدیره نظام‌پزشکی منحل و هادی منافی به‌عنوان رییس سازمان نظام‌پزشکی منصوب شد. در ابتدا منافی قرار بود برای دو ماه رییس نظام‌پزشکی باشد، اما به مدت 72 ماه در این سمت ماندگار شد. اواخر سال 1365 نیز دولت لایحه سازمان نظام‌پزشکی را از مجلس پس گرفت.

سازمان نظام‌پزشکی بر اساس آمار منتشره دارای ۲۱۳ هزار نفر عضو در سراسر کشور است که به تفکیک عبارت‌اند از 78 هزار نفر پزشک عمومی، 36 هزار نفر پزشک متخصص و فوق تخصص، 24 هزار نفر دندان‌پزشک عمومی، 2 هزار نفر دندان‌پزشک متخصص، 19 هزار نفر دکترای داروسازی، 1200 نفر دکترای علوم آزمایشگاهی، 35 هزار نفر ماما، 15 هزار نفر گروه‌های پروانه دار (از شامل فیزیوتراپیست، متخصص تغذیه، بینایی‌سنج، شنوایی‌سنج و…) و 700 نفر اتباع خارجی.

البته در آخرین آمار تعداد پزشکان عمومی را تا 111 هزار نفر و تعداد اعضای نظام‌پزشکی را 250 هزار نفر اعلام کرده‌اند.

سازمان نظام مهندسی از ابتدا تاکنون:

در قانون نظام معماری و ساختمانی مصوب سال ۱۳۵۲ و اصلاح‌شده سال ۱۳۵۶ تأسیس دو سازمان نظام مهندسان معمار و شهرسازی و سازمان نظام مهندسان ساختمان و تأسیسات پیش‌بینی‌شده بود.

در سال ۱۳۷۱ قانون آزمایشی نظام‌مهندسی ساختمان تصویب شد که به‌ جای دو سازمان ذکر شده در قانون ۱۳۵۶ یک سازمان واحد با عنوان سازمان نظام‌مهندسی ساختمان تأسیس گردد و در سال ۱۳۷۴ قانون از مرحلهٔ آزمایشی خارج شد و قانون نظام‌مهندسی و کنترل ساختمان تصویب گردید که در آن هم تأکید بر ایجادسازمان نظام‌مهندسی ساختمان شده بود.

بر اساس آخرین آمار منتشره سازمان نظام‌مهندسی ساختمان دارای 484 هزار و 769 نفر عضو در سراسر کشور است که 234 هزار و 71 نفر آنها دارای پروانه اشتغال در هفت رشته عمران، نقشه‌برداری، ترافیک، معماری، شهرسازی، مکانیک و برق هستند.

انتخابات نظام پزشکی اخیر به چه صورت انجام شد؟

هشتمین دوره انتخابات هیات‌مدیره‌های نظام‌پزشکی سراسر کشور پس از انقلاب، در تاریخ 30/4 /1396 به‌صورت همزمان در 200 شهرستان برگزار شد و 53 هزار 834 نفر از اعضای سازمان در این انتخابات شرکت کردند که مشارکت 20 درصدی در کشور و 12 درصدی برای تهران را نشان می‌دهد و از میان حدودا 5176 نفر کاندیدای واجد شرایط 2860 نفر را انتخاب کردند. بیشترین رقابت در تهران بود که از میان 120 نفر نامزد واجد شرایط 17 نفر انتخاب شدند سپس هیات‌مدیره‌های منتخب شهرستان‌ها از میان خود 230 نفر را به‌عنوان اعضای مجمع عمومی نظام‌پزشکی ( پارلمان نظام‌پزشکی) انتخاب کردند که از این تعداد در تاریخ 3/6/1396 ، 4 نفر هیات رئیسه مجمع و 25 نفر اعضای شورای عالی و نیز رییس‌کل نظام‌پزشکی انتخاب شدند.

انتخابات نظام مهندسی دوره هفتم چگونه بود؟

در این دوره 2521 نفر کاندیدای انتخابات هیات‌مدیره استان‌ها بودند و بیش از 330 هزار نفر اعضای سازمان مجاز به رای دهی بودند که درنهایت حدود 110 هزار نفر در انتخابات شرکت کردند که مشارکت حدود 34 درصدی در کل کشور را نشان می‌دهد هرچند که استان تهران با داشتن یک‌سوم از جمعیت مهندسان کشور تنها با حدود 10هزار رای دهنده کمترین نرخ مشارکت را به خود اختصاص داد.

مقایسه آمار دو سازمان نظام مهندسی و نظام پزشکی:

از نظر قدمت تاسیس سازمان نظام‌پزشکی به‌مراتب قدیمی‌تر از نظام‌مهندسی ساختمان است و تعداد اعضای نظام‌مهندسی در حال حاضر تقریبا دو برابر اعضای سازمان نظام‌پزشکی کشور است.

طبق آمار آخرین انتخابات میزان مشارکت در انتخابات نظام‌پزشکی در کل کشور 20 درصد و انتخابات نظام‌مهندسی حدود 35 درصد است و آمار مشارکت تهران نیز برای نظام‌پزشکی حدود 12 درصد و نظام‌مهندسی 10 درصد است که در کل کشور میزان مشارکت اعضای نظام‌مهندسی ساختمان بیشتر از سازمان نظام‌پزشکی است.

البته باید به اینکه هم توجه داشت که تعداد داوطلبان حضور در آخرین انتخابات هیات‌مدیره نظام‌پزشکی 5176 نفر بوده درحالی‌که در این دوره نظام‌مهندسی تنها 1439 نفر بوده‌اند که تفاوت معناداری را نشان می‌دهد.

اکنون و در آستانه انتخابات هشتمین دوره انتخابت نظام‌مهندسی که مهرماه برگزار خواهد شد و تعداد کاندیداهای سراسر کشور با کاهشی چشمگیر نسبت به دوره قبل به 1439 نفر رسیده است باید منتظر میزان مشارکت مهندسان در انتخابات بود که آیا می‌تواند از دوره قبل بیشتر شود یا خیر به‌خصوص برای استان تهران با بیش از 127 هزار عضو سازمان.

منبع: +